CON DẤU LÝ TRƯỞNG THÔN LẠC ĐIỀN

• Con dấu của Lý trưởng thôn Lạc Điền, tổng Sơn Lạc, huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên thời Nguyễn. Con dấu có chất liệu bằng đồng, niên đại đầu thế kỷ XX, đặc điểm: mặt dấu hình chữ nhật, kích 4,5cm x 3cm; độ dày từ mặt dấu đến lưng dấu 0,6cm. Núm dấu có dạng hình trụ chữ nhật, cạnh lõm ở giữa, cao 2,7cm. Ở phần núm và lưng dấu không có hoa văn, họa tiết. Mặt dấu chia làm hai phần, phần viền ngoài đề địa danh hành chính gồm tên thôn, tên tổng, tên huyện, tên tỉnh bằng chữ Quốc ngữ (chữ in hoa không dấu); phần khung trong có 6 chữ Hán xếp thành hai cột dọc, cột bên phải đề tên thôn, cột bên trái đề “Lý trưởng ký (里長記)”.

  Lý trưởng là chức dịch đứng đầu bộ máy hành chính cấp thôn, xã; đại diện chính thức về mặt pháp lý của thôn, xã; chịu trách nhiệm về mọi mặt trước Chánh tổng. Lý trưởng do dân cử, được chính quyền cấp tỉnh công nhận và cấp con dấu, thẻ bài để làm việc. Lý trưởng điều hành thực hiện công việc trong địa phương mình trên cơ sở có sự bàn bạc và quyết định của Hội đồng Kỳ mục (tổ chức này bao gồm các thành phần: thân hào, nhân sỹ, những người có uy tín trong địa phương). Giúp việc cho Lý trưởng có Phó lý và Ngũ hương. Ngũ hương gồm: Hương bộ trông coi hộ tịch, ruộng đất; Hương bản quản lý tài sản, ngân sách; Hương kiểm lo việc an ninh, trật tự; Hương mục trông coi đường sá, cầu cống; Hương dịch lo việc phục vụ các cuộc hội họp, lễ nghi.